Obrzęk limfatyczny – profilaktyka

WOJEWÓDZKIE WIELOSPECJALISTYCZNE CENTRUM ONKOLOGII i TRAUMATOLOGII IM. M. KOPERNIKA w Łodzi realizuje projekt pn „Działania w zakresie profilaktyki obrzęku limfatycznego po leczeniu raka piersi dla kobiet makroregionu centralnego” w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt realizowany jest w partnerstwie z Narodowym Instytutem Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowym Instytutem Badawczym.

Celem głównym projektu jest zmniejszenie, w okresie jego realizacji, o 10% ryzyka wystąpienia obrzęku limfatycznego u kobiet po leczeniu raka piersi na obszarze objętym działaniami (woj. łódzkie i mazowieckie), poprzez edukację i rehabilitację, poprawę i podtrzymanie wydolności fizycznej. Cel zostanie osiągnięty przez działania ukierunkowane na wczesną ocenę ryzyka wystąpienia obrzęku, podniesienie świadomości w zakresie profilaktyki oraz poprawę i podtrzymanie sprawności funkcjonalnej pacjentek po chirurgicznym leczeniu raka piersi.

Okres realizacji projektu: 01.01.2021-30.06.2023

Całkowita wartość projektu: 2 446 107,50 zł

Kwota dofinansowania: 2 446 107,50 zł

Oś Priorytetowa: V. Wsparcie dla obszaru zdrowia

Działanie: 5.1 Programy profilaktyczne

Numer umowy o dofinansowaniu: POWR.05.01.00-00-0037/20-00/56/2020/593

Kto może uczestniczyć w Programie profilaktyki obrzęku limfatycznego po leczeniu raka piersi?

Projekt skierowany jest do wszystkich kobiet w wieku aktywności zawodowej z województw łódzkiego i mazowieckiego, z rozpoznanym rakiem piersi, zakwalifikowanych do leczenia chirurgicznego na oddziałach realizujących tego typu leczenie w Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi oraz w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie. Z udziału w projekcie nie wyklucza wielochorobowość, chemioterapia, ani powikłania leczenia chirurgicznego i uzupełniającego.

Z udziału w projekcie wyłączone są (na podstawie oceny lekarza chirurga onkologa i lekarza specjalisty rehabilitacji medycznej):

• kobiety po leczeniu raka piersi zakwalifikowane do zabiegu mastektomii z rozpoznanym obrzękiem limfatycznym kończyny górnej,
• kobiety po leczeniu raka piersi z odległymi przerzutami, znajdujące się w terminalnym okresie leczenia onkologicznego,
• kobiety po leczeniu raka piersi z oznakami zakażenia w rejonie kończyny górnej, z objawami niewydolności serca lub nerek, z zakrzepicą żył, ciężką niewydolnością płuc lub wątroby.

Rekrutacja uczestników:

Rekrutacja do udziału w projekcie odbywać się będzie w trybie ciągłym w terminie od 01.2021 do 06.2022. Ze względu na limitowaną ilość pacjentek, jakie mogą być objęte wsparciem, o zakwalifikowaniu będzie decydować kolejność zgłoszeń. O możliwości zakwalifikowania pacjentki do programu będzie decydował lekarz chirurg onkolog lub lekarz specjalista rehabilitacji medycznej, bądź fizjoterapeuta po konsultacji z lekarzem chirurgiem onkologiem. Pierwszym kryterium kwalifikacji jest poddanie pacjentki chirurgicznemu leczeniu raka piersi. Po przyjęciu do oddziału szpitalnego, przed operacją, każdej z kobiet zakwalifikowanych do zabiegów radykalnych i oszczędzających, zaproponowany zostanie udział w programie. Pacjentka wyrażająca na piśmie zgodę na udział w jego realizacji, w zależności od planowanej metody leczenia chirurgicznego, zostanie skierowana do właściwej grupy:

• Grupa 1 – kobiety zagrożone wystąpieniem obrzęku limfatycznego kończyny górnej BCRL: poddane limfadenektomii pachowej ALND i chirurgicznemu leczeniu raka piersi.
• Grupa 2a – kobiety w mniejszym stopniu zagrożone wystąpieniem obrzęku limfatycznego kończyny górnej po zabiegach z biopsją węzła wartowniczego SLNB i chirurgicznym leczeniu raka piersi.
• Grupa 2b – kobiety po zabiegach z biopsją węzła wartowniczego SLNB i chirurgicznym leczeniu raka piersi z późniejszym zastosowaniem radioterapii zagrożone, na skutek promieniowania, wystąpieniem obrzęku limfatycznego.

Rekrutacja odbywać się będzie zgodnie z zasadami równości szans i niedyskryminacji, tak, by w ramach grupy docelowej zapewnić możliwość udziału pacjentkom bez względu na wiek, poglądy czy niepełnosprawność.

Działania w projekcie:

W ramach projektu zakwalifikowane uczestniczki korzystać będą z następujących form wsparcia:

• Badania i wizyty fizjoterapeutyczne – pacjentki od momentu zakwalifikowania do udziału w projekcie (przed zabiegiem), aby przeciwdziałać wystąpieniu obrzęku limfatycznego po chirurgicznym leczeniu raka piersi, będą pod stałą kontrolą fizjoterapeuty. Specjaliści będą także edukować uczestniczki w zakresie ćwiczeń i automasażu. W zależności od zastosowanej metody leczenia, pacjentki u których występuje wysokie ryzyko wystąpienia obrzęku, otrzymają także bezpłatnie rękaw kompresyjny.
• Indywidualne porady psychologiczne – podczas wizyty psycholog określi stan psychiczny pacjentek i zaproponuje dalsze formy wsparcia. Przeprowadzi także psychoedukację, obejmującą m.in. pomoc w radzeniu sobie z emocjami, stresem, trening komunikacji i zachowań asertywnych.
• Indywidualne porady dietetyczne – dietetyk dokona oceny stanu odżywienia pacjentki oraz udzieli instrukcji związanych z właściwym odżywianiem się, zachowaniem zbilansowanej diety, doborem produktów i technik przygotowania potraw, a także ilości i objętości posiłków.
• Warsztaty psychologiczne – grupowe zajęcia ukierunkowane będą na nabycie wiedzy i umiejętności przydatnych do prawidłowego funkcjonowania, w celu poprawy jakości życia.
• Zajęcia ruchowe – ćwiczenia w niewielkich grupach (max. 8-10 os.) obejmować będą gimnastykę ogólnokondycyjną aerobową i trening stacjonarny.

Dodatkowo, każda z pacjentek otrzyma materiały edukacyjne, mające pomóc utrwalić wiedzę i pomóc wprowadzić prawidłowe nawyki. Dla uzyskania lepszych efektów, uczestniczki projektu otrzymane instrukcje związane z automasażem, ćwiczeniami czy dietą będą mogły stosować w życiu codziennym.

W ramach Ogólnopolskiego programu profilaktyki obrzęku limfatycznego po leczeniu raka piersi Świętokrzyskie Centrum Onkologii, będące jednym z jego realizatorów, uruchomiło stronę internetową gdzie zapewnione zostało wsparcie specjalistów. Zainteresowane osoby mają możliwość zadawania pytań do realizatora. Zapraszamy do zadawania pytań specjalistom na forum: polforum.onkol.kielce.pl.